ફઝાઇલે-આમાલ – ૧૭

હઝરત ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હૂ કી હાલત

આપ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કે ગુલામ હઝરત અસલમ રહ઼િમહુલ્લાહ કેહતે હૈં કે મૈં એક મર્તબા હઝરત ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હૂ કે સાથે હર્રહ કી તરફ જા રહા થા.
(હર્રહ= મદીના કે કરીબ એક જગહ કા નામ હૈ.)

એક જગહ આગ જલતી હૂઈ નઝર આઈ, હઝરત ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ને ફરમાયા કે શાયદ યહ કોઈ કાફલા હૈ, જો રાત હો જાને કી વજહ સે શહર મેં નહીં ગયા, બાહર હી ઠેહર ગયા, ચલો ઉસકી ખૈર-ખબર લેં. રાત કો હિફાઝત કા ઈન્તિઝામ કરેં.

વહાં પહોંચે તો દેખા કે એક ઔરત હૈ, જીસકે સાથ ચંદ બચ્ચે હૈં, જો રો રહે હૈં ઔર ચિલ્લા રહે હૈં ઔર એક દેગચી ચુલ્હે પર રખી હૈ, જીસમેં પાની ભરા હુઆ હૈ ઔર ઉસકે નીચે આગ જલ રહી હૈ, ઉન્હોંને સલામ કિયા ઔર કરીબ આને કી ઇજાઝત લે કર ઉસકે પાસ ગએ ઔર પૂછા કે યે બચ્ચે ક્યૂં રો રહે હૈં? ઔરત ને કહા કે ભૂખ સે લાચાર હોકર રો રહે હૈં.

દર્યાફત ફર્માયા કે ઈસ દેગચી મેં કયા હૈ? ઔરત ને કહા કે પાની ભર કર બચ્ચોં કો ફુસલાને કે વાસ્તે આગ પર રખ દી હૈ કે ઝરા ઇનકો તસલ્લી હો જાએં. ઔર સો જાએં. અમીરૂલ-મો’મિનીન ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કા ઔર મેરા અલ્લાહ કે વહાં ફૈસલા હોગા કે મેરી ઈસ તંગી કી ખબર નહીં લેતે.

હઝરત ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હૂ રોને લગે ઔર ફરમાયા કે અલ્લાહ તુજ પર રહમ કરે! ભલા, ઉમર કો તેરે હાલકી ક્યા ખબર હૈ? કહને લગી કે વો હમારે અમીર બને હૈં ઔર હમારે હાલકી ખબર ભી નહીં રખતે.

અસ્લમ રહ઼િમહુલ્લાહ કહતે હૈં કે હઝરત ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ મુજે સાથે લે કર વાપસ હુએ ઔર એક બોરીમેં બયતુલમાલ સે કુછ આટા ઓર ખજૂરેં ઔર ચરબી ઔર કુછ કપડે ઔર કુછ દિરહમ લિએ. ગર્ઝ ઉસ બોરી કો ખૂબ ભર લિયા ઔર ફરમાયા કે મેરી કમર પર રખ દે.

મૈંને અર્ઝ કિયા કે મૈં લે ચલૂ, આપ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ને ફરમાયા કે નહીં, મેરી કમર પર રખ દે.

દો-તીન મર્તબા મૈંને ઈસરાર કિયા તો ફરમાયા: કયા કયામત મેં ભી મેરે બોજ કો તૂ હી ઉઠાએગા? ઉસકો મૈં હી ઉઠાઉંગા, ઇસ લિયે કે કયામત મેં મુજ હી સે ઉસકા સવાલ હોગા.

મૈંને મજબૂર હોકર બોરી કો ઉનકી કમર પર રખ દિયા, આપ નિહાયત તેઝી સે ઉસકે પાસ તશરીફ લે ગએ મેં ભી સાથ થા. વહાં પહોંચ કર ઉસ દેગચીમેં કુછ આટા ઔર કુછ ચરબી ઔર ખજૂર ડાલીં ઔર ઉસકો હિલાના શરૂ કિયા એર ચુલ્હે મેં ખુદ હી ફૂંક મારના શુરૂ કિયા.

અસલમ રહ઼િમહુલ્લાહ કહતે હૈં કે આપકી ગન્જાન દાઢી સે ધુઆં નિકલતા હુઆ મૈં દેખતા રહા હત્તાકે હરીરા (હલવા) સા તૈયાર હો ગયા. ઉસકે બાદ આપને અપને દસ્તે-મુબારક (મુબારક હાથ) સે નિકાલ કર ઉનકો ખિલાયા. વો સેર હો કર ખૂબ હંસી-ખેલ મેં મશગૂલ હો ગએ ઓર જો બચા થા, વહ દુસરે વક્ત કે વાસ્તે ઉન્કે હવાલે કર દિયા.

વહ ઔરત બહુત ખુશ હુઈ ઔર કહને લગી, અલ્લાહ તઆલા તુમ્હેં જઝા-એ-ખૈર દે. તુમ થે ઇસકે મુસ્તહિક, કે બજાએ હઝરત ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ તુમ ખલીફા બનાએ જાતે. હઝરત ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ને ઉસકો તસલ્લી દી ઔર ફરમાયા કે જબ તુમ ખલીફા કે પાસ જાઓગી તો મુજકો ભી વહીં પાઓગી.

હઝરત ઉમર રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ઉસકે કરીબ હી ઝરા હટ કર ઝમીન પર બૈઠ ગએ ઔર થોડી દેર બૈઠને કે બાદ ચલે આએ ઔર ફરમાયા કે મૈં ઇસલિએ બેઠા થા કે મૈંને ઉનકો રોતે હુએ દેખા થા, મેરા દિલ ચાહા કે થોડી દેર મૈં ઉનકો હંસતે હુએ ભી દેખું.

સુબહ કી નમાઝ મેં અકસર સૂરએ-કહફ, તાહા વગૈરહ બડી સૂરતેં પઢતે ઔર રોતે કે કઈ-કઈ સફોં તક આવાઝ જાતી.

એક મર્તબા સુબહ કી નમાઝ મેં સૂરહ-યુસૂફ પઢ રહે થે:

إِنَّمَا أَشْكُو بَثِّي وَحُزْنِي إِلَى اللَّهِ

પર પહુંચે તો રોતે રોતે આવાઝ ન નિકલી.

તહજ્જુદ કી નમાઝ મેં બાઝ મર્તબા રાતે-રોતે ગિર જાતે ઔર બિમાર હો જાતે.

ફાયદા= યહ હૈ અલાહ કા ખૌફ ઉસ શખ્સકા, જીસકે નામસે બડે બડે નામવર બાદશાહ ડરતે થે, કાંપતે થે. આજ ભી સાઢે તેરહ સૌ બરસ કે ઝમાને તક ઉસકા દબદબા માના હુઆ હૈ.

આજ કોઈ બાદશાહ નહીં, હાકિમ નહીં, કોઈ મામૂલી સા અમીર ભી અપની રિઆયા (પ્રજા,જનતા) કે સાથ ઐસા બર્તાવ કરતા હૈ?