ફઝાઇલે-આમાલ – ૩૪

શૈતાનકા કૌલ હૈ કે કલિમા-એ-તય્યિબા ઔર ઇસ્તિગ઼્ફારને મુજે હલાક કર દિયા

عن أبي بكر الصديق رضي الله عنه عن رسول الله صلى الله عليه وسلم: عليكم بلا إله إلا الله والاستغفار فأكثروا منهما فإن إبليس قال: أهلكت الناس بالذنوب وأهلكوني بلا إله إلا الله والإستغفار فلما رأيت ذلك أهلكتهم بالأهواء وهم يحسبون أنهم مهتدون (أخرجه السيوطي في الجامع الصغير، الرقم: 8232)

હઝરત અબૂ-બક્ર સિદ્દીક (રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ) હુઝૂરે-અકદસ (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ) સે નકલ કરતે હૈં કે “લા-ઇલાહ ઇલ્લલ્લાહ” ઔર “ઇસ્તિગ઼્ફાર” કો બહુત કસરતસે પઢા કરો. શૈતાન કેહતા હૈ કે મૈંને લોગો કો ગુનાહોંસે હલાક કિયા ઔર ઉન્હોંને મુજે “લા-ઈલાહ ઈલ્લલ્લાહ” ઔર “ઇસ્તિગ઼્ફાર”સે હલાક કર દિયા. જબ મૈંને દેખા કે (યહ તો કુછ ભી ન હુઆ) તો મૈંને ઉન્કો “હવા-એ-નફ્સ” (યાની બિદઆત) સે હલાક કિયા ઔર વે અપનેકો હિદાયત પર સમજતે રહે.

ફાયદા:- “લા-ઈલાહ ઈલ્લલ્લાહ” ઔર “ઇસ્તિગ઼્ફાર”સે હલાક કરને કા મતલબ યહ હૈ કે શૈતાનકા મુન્તહા-એ-મકસદ (આખિરી મકસદ) દિલ પર અપના ઝહર ચઢાના હૈ, જિસ્કા ઝિક્ર “પેહલા બાબ, દુસરી ફસલ કે નં.૧૪” પર ગુઝર ચુકા ઔર યહ ઝહર જબ હી ચઢતા હૈ જબ દિલ અલ્લાહકે ઝિક્રસે ખાલી હો, વરના શૈતાનકો ઝિલ્લતકે સાથ દિલસે વાપસ હોના પડતા હૈ ઔર અલ્લાહકા ઝિક્ર દિલોંકી સફાઈકા ઝરિયા હૈ.

ચુનાંચે મિશ્કાતમેં હુઝૂરે-અકદસ (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ) સે નકલ કિયા હૈ કે હર ચીઝકે લિયે એક સફાઈ હોતી હૈ. દિલોંકી સફાઈ અલ્લાહ કા ઝિક્ર હૈ.

ઇસી તરહ “ઇસ્તિગ઼્ફાર”કે બારેમેં કસરતસે અહાદિસમેં યહ વારિદ હુઆ હૈ કે વહ દિલોંકે મૈલ ઔર ઝંગકો દૂર કરને વાલા હૈ.

અબૂ-અલી દક઼્ક઼ાક઼ (રહ઼િમહુલ્લાહ) કહતે હૈં કે જબ બંદા ઇખ્લાસ સે “લા-ઈલાહ” કહતા હૈ તો એકદમ દિલ સાફ હો જાતા હૈ (જૈસે આયને પર ભીગા હુઆ કપડા ફેરા જાવે) ફિર વહ “ઈલ્લલ્લાહ” કહતા હૈ તો સાફ દિલ પર ઉસ્કા નૂર ઝાહિર હોતા હૈ. ઐસી સૂરતમેં ઝાહિર હૈ કે શૈતાનકી સારી હી કોશિશ બેકાર હો ગઈ ઔર સારી મહેનત રાયગાં (બેકાર) ગઈ.

હવા-એ-નફ્સ સે હલાક કરનેકા મતલબ યહ હૈ કે ના-હક કો હક સમજને લગે ઔર જો દિલમેં આ જાયે ઉસીકો દીન ઔર મઝ્હબ બના લે.

કુરાન-શરીફમેં કઈ જગહ ઇસકી મઝમ્મત(બુરાઈ) વારિદ હુઈ હૈ.

એક જગહ ઇર્શાદ હૈ-

أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوٰهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَىٰ عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِ غِشٰوَةً ۚ فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ‎﴿٢٣﴾

ક્યા આપને ઉસ શખ્સકી હાલત ભી દેખી, જિસને અપના ખુદા અપની ખ્વાહિશે-નફ્સકો બના રખા હૈ ઔર ખુદા-એ-તઆલાને ઉસકો બાવજૂદ સમજ-બૂજ કે ગુમરાહ કર દિયા હૈ ઔર ઉસકે કાન ઔર દિલ પર મુહર લગા દી ઔર આંખ પર પર્દા ડાલ દિયા કે હક બાતકો ન સુનતા હૈ, ન દેખતા હૈ, ન દિલમેં ઉતરતી હૈ. પસ અલ્લાહકે (ગુમરાહ કર દેને કે) બાદ કૌન હિદાયત કર સકતા હૈ. ફિર ભી તુમ નહીં સમજતે.

દૂસરી જગહ ઇર્શાદ હૈ-

وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوٰهُ بِغَيْرِ هُدًى مِّنَ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظّٰلِمِينَ ‎﴿٥٠﴾‏

ઐસે શખ્સ સે ઝ્યાદહ ગુમરાહ કૌન હોગા, જો અપની નફ્સાની-ખ્વાહિશ પર ચલતા હો, બગૈર ઇસકે કે કોઈ દલીલ અલ્લાહ કી તરફ સે (ઉસકે પાસ) હો. અલ્લાહ તઆલા ઐસે ઝાલિમોં કો હિદાયત નહીં કરતા.

ઔર ભી મુતઅદ્દિદ જગહ ઇસ કિસ્મકા મઝ્મૂન વારિદ હુઆ હૈ.

યહ શૈતાનકા બહુત હી સખ્ત હમલા હૈ કે વહ ગૈર-દીનકો દીનકે લિબાસમેં સમજાવે ઔર આદમી ઉસકો દીન સમજ કર કરતા રહે ઔર ઉસ પર સવાબકા ઉમ્મીદવાર બના રહે ઔર જબ વહ ઉસકો ઇબાદત ઔર દીન સમજ કર કર રહા હૈ તો ઉસ સે તૌબા ક્યોં કર સકતા હૈ?

અગર કોઈ શખ્સ ઝિનાકારી, ચોરી વગૈરહ ગુનાહમેં મુબ્તલા હો તો કિસી ન કિસી વક્ત તૌબા ઔર છોડ દેને કી ઉમ્મીદ હૈ, લેકિન જબ કિસી ના-જાઇઝ કામ કો વહ ઇબાદત સમજતા હૈ, તો ઉસ સે તૌબા ક્યોં કરે ઔર ક્યોં ઉન કો છોડે, બલ્કે દિન-બ-દિન તરક્કી કરેગા.

યહી મતલબ હૈ શૈતાન કે ઇસ કેહને કા કે મૈંને ગુનાહોંમેં મુબ્તલા કિયા લેકિન ઝિક્ર-અઝ્કાર, તૌબા, ઇસ્તિગ઼્ફારસે વે મુજે દિક઼ (હેરાન-પરેશાન) કરતે રહે, તો મૈંને એસે જાલમેં ફાંસ દિયા કે ઉસસે નિકલ હી નહીં સકતે.

ઇસલિએ દીનકે હર કામમેં નબી-એ-અકરમ સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ઔર સહાબા-એ-કિરામ રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુમ કે તરીકે કો અપના રહબર બનાના બહુત હી ઝરૂરી અમ્ર (કામ) હૈ. ઔર કિસી એસે તરીકે કો ઇખ્તિયાર કરના, જો ખિલાફે-સુન્નત હો, નેકી બર્બાદ ગુનાહ લાઝિમ હૈ.

ઇમામ ગઝાલી રહ઼િમહુલ્લાહ ને હસન બસરી રહ઼િમહુલ્લાહ સે ભી નકલ કિયા હૈ, વહ ફરમાતે હૈં હમેં યહ રિવાયત પહુંચી કે શૈતાન કહતા હૈ મૈંને ઉમ્મતે-મુહ઼મ્મદિયા કે સામને ગુનાહોં કો ઝેબ-વ-ઝિનત કે સાથ પેશ કિયા, મગર ઉનકે ઇસ્તિગ઼્ફારને મેરી કમર તોડ દી તો મૈંને એસે ગુનાહ ઉન કે પાસ પેશ કિયે, જિનકો વે ગુનાહ હી નહીં સમજતે કે ઉનસે ઇસ્તિગ઼્ફાર કરે ઔર વહ અહ્વા યાની બિદઆત હૈ કે ઉનકો દીન સમજ કર કરતે હૈં.

વહબ બિન-મુનબ્બહ કહતે હૈં કે અલ્લાહસે ડર, તુ શૈતાનકો મજ્મોં મેં લાનત કરતા હૈ ઔર ઉસસે દોસ્તી કરતા હૈ. બાઝ સૂફિયાં સે મન્કૂલ હૈ કે કિસ કદર તાજ્જુબ કી બાત હૈ કે હક તઆલા શાનુહૂ જૈસે મુહ્સિન કે એહસાનાત માલૂમ હોને કે બાદ, ઉનકે ઇકરાર કે બાદ ઉનકી નાફરમાની કી જાએ. ઔર શૈતાનકી દુશ્મની કે બાવજૂદ, ઉસકી અય્યારી ઔર સરકશી માલૂમ હોને કે બાવજૂદ ઉસકી ઇતાઅત કી જાએ.