એક દરખ્ત કે બદલેમેં જન્નતમેં ખજૂરકા દરખ્ત મિલના
હઝરત અબ્દુલ્લાહ બિન અબ્બાસ રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ફરમાતે હૈં કે એક શખ્સકે મકાનમેં એક ખજૂરકા દરખ્ત ખડા થા, જિસકી શાખ પડોસીકે મકાન પર ભી લટક રહી થી. વો પડોસી ગરીબ આદમી થા.
જબ યે શખ્સ અપને દરખ્ત પર ખજૂરેં તોડનેકે લિએ ચઢતા તો હરકતસે કુછ ખજૂરેં પડોસીકે મકાનમેં ભી ગિર જાયા કરતી, જિનકો ઉસકે ગરીબ બચ્ચે ઉઠા લિયા કરતે. યે શખ્સ દરખ્ત પરસે ઉતરતા ઔર પડોસીકે મકાન પર જાકર ઉન બચ્ચોંકે હાથસે ખજૂરેં છીન લેતા; હત્તાકે ઉનકે મુંહમેંસે ભી ઉંગલી ડાલકર નિકાલ લિયા કરતા.
ઉસ ફકીરને હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમસે ઈસકી શિકાયત કી, હુઝૂર (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ) ને સુનકર ફરમાયા કે અચ્છા જાઓ. ઉસકે બાદ ખજૂરકે માલિકસે હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને ફરમાયા કે તુમ્હારા ફ્લાં ખજૂરકા દરખ્ત જો ફલાં શખ્સકે ઘરમેં જુક રહા હૈ, વો તુમ મુજે ઇસ વાદે પર દેતે હો કે તુમ્હેં ઉસકે બદલેમેં જન્નતમેં ખજૂરકા દરખ્ત મિલ જાએ?
ઉસને અર્ઝ કિયા કે હુઝૂર! (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ) ઇસકે ઔર લોગ ભી ખરીદાર હુએ ઔર મેરે પાસ ઔર ભી દરખ્ત હૈં, મગર ઈસકી ખજૂરેં મુજે બહોત પસન્દ હૈં, ઇસલિએ મૈંને ફરોખ્ત નહીં કિયા ઔર યહ કેહકર ઉસકે દેનેસે ઉઝર કર દિયા. (માલિક તો બહરહાલ વોહી થા, હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમને યે સુનકર સુકૂત ફરમાયા.)
એક તીસરે સાહબ ભી ઈસ ગુફતગૂકો સુન રહે થે, ઉન્હોંને ઉસકે જાનેકે બાદ હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમસે અર્ઝ કિયા કે અગર વો દરખ્ત મૈં લેકર પેશ કર દૂં તો મેરે લિએ ભી વોહી વા’દા જન્નતર્મે ખજૂરકે દરખ્તકા હૈ જો હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમને ઉસ્સે ફરમાયા થા. હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમને ફરમાયા, તુમસે ભી વોહી વા’દા હૈ.
યે સાહબ ઉઠે ઔર ઉસ માલિકે-દરખ્તકે પાસ જાકર કહા કે મેરે પાસ ભી ખજૂરકા બાગ હૈ, તુમ અપને ઉસ દરખ્તકો કિસી કીમત પર બેચ સકતે હો?
ઉસને કહા કે હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમને મુજસે જન્નતમેં દરખ્તકા વા’દા કિયા થા, મૈંને ઉસ પર ભી નહીં દિયા, યહ દરખ્ત મુજે બહોત પસન્દ હૈ, મૈં ઉસકો બેચ તો સક્તા હૂં, મગર જિતની કીમત મૈં ચાહતા હૂં, ઉતની કોઈ દેગા નહીં.
ઉસને પૂછા કે કિતની કિંમત ચાહિએ? ઉસને કહા કે ચાલીસ દરખ્તોંકે બદલેમેં બેચ સકતા હૂં, ઉસ શખ્સને કહા, એક ટેઢે દરખ્તકી કીમત ચાલીસ દરખ્ત બહોત ઝિયાદા હૈ. અચ્છા, અગર મૈં ચાલીસ દરખ્ત ઉસકે બદલેમેં દૂં તો તુ બેચ દેગા?
સાહબે-દરખ્ત ને કહા કે અગર તૂ અપની બાતમેં સચ્ચા હે તો કસમ ખા કે મૈંને ચાલીસ દરખ્ત એક દરખ્તકે બદલેમેં દે દિએ. ઉન સાહબને કસમ ખા લી કે મૈંને ચાલીસ દરખ્ત ઉસ ટેઢે દરખ્તકે બદલેમેં દે દિએ.
ઉસકે બાદ વો સાહબે-દરખ્ત ફિર ગયા કે મૈં ફરોખ્ત નહીં કરતા. ઉન સાહબને કહા કે અબ તૂ હરગિઝ ઇન્કાર નહીં કર સકતા, તેરે કેહને પર મૈંને કસમ ખાઈ હૈ. ઉસને કહા કે અચ્છા ઇસ શરત પર કે સબ-કે-સબ એક હી જગહ હોં. ઉન્હોંને થોડી દેર સોચકર ઇસકા ભી વા’દા કર લિયા કે સબ એક હી જગહ હોંગે.
બાત પુખ્તા કરકે યે હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કી ખિદમતમેં હાઝિર હુએ કે હુઝૂર હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ વો દરખ્ત મૈંને ખરીદ લિયા, વો હુઝૂર હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કી નઝર હૈ. હુઝૂરે-અકદસ (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ) ઉસ ફકીરકે મકાન પર તશરીફ લે ગએ ઔર દરખ્ત ઉસ ફકીરકો મરહમત ફરમા દિયા. ઇસકે બાદ સૂરહ વલ્લૈલ નાઝિલ હુઈ.