ફઝાઇલે-આમાલ – ૨૮

હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ કા બયતુલ માલસે વઝીફા

હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ભી તિજારત કિયા કરતે થે. જબ ખલીફા બનાયે ગએ તો બયતુલ માલસે વઝીફા મુકર્રર હુવા.

મદીના મુનવ્વરહમેં લોગોંકો જમા કરકે ઈર્શાદ ફરમાયા કે મૈં તિજારત કિયા કરતા થા. અબ તુમ લોગોંને મશ્ગૂલ કર દિયા. ઈસ લિએ અબ ગુઝારેકી કયા શકલ હો, લોગોંને મુખ્તલિફ મિકદાર તજવીઝ ફરમાઈ. હઝરત અલી રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ખામોશ બેઠે થે. હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ને દર્યાફત ફરમાયા કે તુમ્હારી કયા રાય હૈ? આપને ફરમાયા કે દરમિયાની મિકદાર જો તુમ્હેં ઓર તુમ્હારે ઘરવાલોકો કાફી હોજાએ. હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ને ઈસ રાયકો પસંદ ફરમાયા ઔર કુબૂલ કર લિયા ઔર દરમિયાની મિકદાર તજવીઝ હો ગઈ.

ઉસ્કે બાદ એક મર્તબા મજલિસમેં જીસમેં ખુદ હઝરત અલી રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ભી થે ઔર હઝરત ઉસમાન, હઝરત ઝુબૈર, હઝરત તલ્હા રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુમ શરીક થે. યહ ઝિક્ર આયા કે હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ કે વઝીફે મેં ઈઝાફા કરના ચાહિએ. કે ગુઝરમેં તંગી હોતી હૈ. મગર ઉન્સે અર્ઝ કરનેકી હિમ્મત ન હુઈ.

ઈસ લિએ ઉન્કી સાહબઝાદી હઝરત હફ્સા રદ઼િયલ્લાહુ અન્હા જો હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કી બીવી હોનેકી વજહસે ઉમ્મુલ-મૂમિનીન ભી થીં. ઉન્કી ખિદમતમેં યે હઝરાત તશરીફ લે ગએ. ઔર ઉન્કે ઝરિએસે હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ કી ઈજાઝત ઔર રાય માલૂમ કરનેકી કોશિશ કી ઔર સાથ સાથ યે ભી કેહ દિયા કે હમ લોગકે નામ માલૂમ ન હોં.

હઝરત હફસા રદ઼િયલ્લાહુ અન્હા ને જબ હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ સે ઈસ્કા તઝકિરા કિયા તો ચેહરે પર ગુસ્સે કે આસાર ઝહિર હુએ. હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ને નામ દર્યાફત કિએ. હઝરત હફસા રદ઼િયલ્લાહુ અન્હા ને અર્ઝ કિયા કે પેહલે આપકી રાય માલૂમ હોજાએ
હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ને ફરમાયા કે મુજે ઉન્કે નામ માલૂમ હો જાતે તો ઉન્કે ચેહરે બદલ દેતા. યાની ઐસી સખ્ત સઝાએં દેતા કે ચેહરે પર નિશાન પડ જાતે.

તુહી બતા કે હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કા ઉમદા સે ઉમદા લિબાસ તેરે ઘરમેં ક્યા થા? ઉન્હોંને અર્ઝ કિયા કે દો કપડે ગેરવી રંગ કે, જીન્કો હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ જુમા કે દિન યા કિસી વફદકી વજહસે પેહેનતે થે.

ફિર ફરમાયા કે કોનસા ખાના તેરે યહાં ઉમદાસે ઉમદા ખાયા. અર્ઝ કિયા કે હમારા ખાના જવકી રોટી થી. હમને ગરમ-ગરમ રોટી પર ઘી કે ડબ્બેકી તલ્છટ ઉલટકર ઉસકો એક મર્તબા ચુપડ દિયા તો હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ખુદ ભી ઉસ્કો મઝે લેકર નોશ ફરમા રહે થે ઔર દૂસરોકો ભી ખિલાતે થે.

ફરમાયા: કૌન-સા બિસ્તર ઉમદા હોતા થા. જો તેરે યહાં બિછાતે થે. અર્ઝ કિયા કે એક મોટાસા કપડા થા. ગરમીમેં ઉસ્કો ચોહરા કરકે બિછા લેતે થે. ઔર સરદીમેં આધેકો બિછા લેતે થે ઓર આધેકો ઓઢ લેતે થે.

ફરમાયા: હફસા ! (રદ઼િયલ્લાહુ અન્હા) ઉનલોગોં તક યે બાત પહોંચા દે કે હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને અપને તર્ઝે-અમલ સે એક અંદાઝા મુકર્રર ફરમા દિયા ઔર ઉમ્મીદ (આખિરત) પર કિફાયત ફરમાઈ. મૈંભી હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કા ઈત્તિબા કરૂંગા.

મેરી મિસાલ ઔર મેરે દો સાથી હુઝૂરે-અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ઔર હઝરત અબૂ-બક્ર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ કી મિસાલ ઉન તીન શખ્સોં કી સી હૈ જો એક રાસ્તે પર ચલે. પેહલા શખ્સ એક તોશા લેકર ચલા ઓર મકસદકો પહોંચ ગયા. દુસરને ભી પેહલેકા ઈત્તિબા કિયા ઔર ઉસી કે
તરીકે પર ચલા. વોહ ભી પેહલેકે પાસ પહોંચ ગયા. ફિર તીસરે શખ્સને ચલના શુરુ કિયા અગર વો ઈન દોનોં કે તરીકે પર ચલેગા તો ઉનકે સાથ મિલ જાએગા ઔર અગર ઉનકે તરીકે કે ખિલાફ ચલેગા તો કભી ભી ઉનકે સાથ નહિ મિલ સકેગા.

ફાયદા – યે ઉસ શખ્સકા હાલ હૈ જીસ્સે દુન્યાકે બાદશાહ ડરતે થે, કાંપતે થે કે કિસ ઝાહિદાના ઝિંદગી કે સાથ ઉમર ગુઝાર દી.

2nd Part

એક મર્તબા આપ રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ખુત્બા પઢ રહે થે ઔર આપકી લુંગીમેં બારા (૧૨) પેવંદ થે જીન્મે સે એક ચમડે કા ભી થા.

એક મર્તબા જુમ્આકી નમાઝકે લિઅ તશરીફ લાનેમે દેર હુઈ તશરીફ લાકર મા’ઝિરત ફરમાઈ કે મુજે અપને કપડે ધોનેમે દેર હુઈ ઔર ઈન કપડોં કે અલાવા ઔર થે નહીં.

એક મર્તબા હઝરત ઉમર રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ખાના નોશ ફરમા રહે થે. ગુલામને આકર અર્ઝ કિયા કે ઉત્બા બિન અબી ફર્કહ રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ હાઝિર હોના ચાહતે હૈં. આપને અંદર આનેકી ઈજાઝત ફરમાઈ. ઔર ખાનેકી તવાઝુ ફરમાઈ. વો શરીક હો ગએ તો એસા મોટા ખાના થા કે નિગલા ન ગયા. ઉન્હોંને અર્ઝ કિયા કે છને હુવે આટેકા ખાના ભી તો હો સકતા થા. આપ રદ઼િયલ્લાહુ અન્હુ ને ફરમાયા: ક્યા સબ મુસલમાન મેંદા ખા સકતે હૈં? અર્ઝ કિયા કે સબ તો નહીં ખા સકતે. ફરમાયા કે અફસોસ! તુમ યે ચાહતે હો કે મૈં અપની સારી લઝઝતેં દૂન્યાહીમેં ખતમ કરદૂં.

ઇસ કિસ્મ કે સેંકડો, હઝારોં નહીં બલ્કે લાખોં વાકેઆત ઈન હઝરાતે-કિરામ કે હૈં. ઉન્કા ઈત્તિબા ન અબ હો સકતા હૈ ન હર શખ્સ કો કરના ચાહીયે કે ક઼ુવા કમઝોર હૈં જીસ્કી વજહસે તહ઼મ્મુલ ભી ઇસ ઝમાનેમેં દુશ્વાર હૈ. ઈસી વજહસે ઈસ ઝમાનેમેં મશાઈખે-તસવ્વુફ એસે મુજાહદોં કી ઇજાઝત નહીં દેતે જીન્સે કમઝોરી પૈદા હો કે કુવ્વતેં પેહલે હી સે કમઝોર હેં. ઉન હઝરાત કે અલ્લાહ જલ્લ શાનુહૂને કુવ્વતેં ભી અતા ફરમાઈ થી.

અલ્બત્તા યે ઝરૂરી હૈ કે ઈત્તિબા કી ખાહિશ ઔર તમન્ના ઝરૂર રખના ચાહીયે કે ઈસ્કી વજહસે આરામ તલ્બીમેં કુછ કમી વાકેઅ હો ઔર નિગાહ કુછ તો નીચી રહે. ઔર ઇસ ઝમાને કે મુનાસિબ એ’તિદાલ પૈદા હો જાએ કે હમ લોગ હર વક્ત દુન્યામેં બઢતે જાતે હૈં ઔર હર શખ્સ અપનેસે ઝિયાદહ માલ-દૌલત વાલેકી તરફ નઝર રખતા હૈ ઔર ઈસ હસરતમેં મરા જાતા હૈ કે ફુલાં શખ્સ મૂજસે ઝિયાદા વુસ્અત (માલ-દૌલત) મેં હૈ.