ફઝાઇલે-સદકાત – ૧૭

સાતવીં ફસ્લ

કિસ્સા =૧=

હઝરત અબૂબકર સિદ્દીક (રદી.)

હઝરત અબૂબકર સિદ્દીક (રદી.) કી પૂરી ઝિન્દગીકે વાકિઆત ઇસ કસરતસે ઇસ ચીઝકી મિસાલેં હૈં કે ઇનકા ઇહાતા ભી દુશવાર હૈ.

ગઝવા-એ-તબૂકકે વક્ત જબકે હુઝૂરે-અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમને ચન્દેકી તહરીક ફરમાઈ ઔર અબૂબકર સિદ્દીક (રદી.) કા ઉસ વકત જો કુછ ઘરમેં રખ્ખા થા, સબ કુછ જમા કરકે હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કી ખિદમતમેં પેશ કર દેના મશહૂર વાકિઆ હૈ ઔર જબ હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને દર્યાફત ફરમાયા કે અબૂ-બક્ર! ઘરમેં કયા છોડા? તો આપને ફરમાયા: અલ્લાહ ઔર ઉસકા રસૂલ (યાની ઉનકી ખુશનૂદી કા ઝખીરા) ઘર મેં મૌજૂદ હૈ.

“હિકાયાતે સહાબા” મેં યહ કિસ્સા મુફસ્સલ ઝિક્ર કિયા ગયા હૈ ઔર ઇસકે દૂસરે હઝરાતકે મુતઅદ્દિદ વાકિઆત હિકાયાતે સહાબા (રદી.) મેં ભી લિખ ચુકા હું, યું દેખા જાએ તો માલૂમ હો કે ઈસાર, હમદર્દી ઔર અલ્લાહકી રાહમેં ખર્ચ કરના ઈન્હીં હઝરાતકા હિસ્સા થા કે ઇસકા કુછ ભી શાઈબા હમ લોગોંકો મિલ જાએ તો ન માલૂમ હમ ઇસકો કયા સમજેં, લેકિન ઇન હઝરાત કે યહાં યે રોઝમર્રાકે મા’મૂલી વાકિઆત થે.

બિલ્ખસૂસ હઝરત અબૂ-બક્ર સિદ્દીક (રદી.) કે મુતઅલ્લિક ઇસ સે બઢ કર કયા વઝાહત હો સકતી હૈ કે ખુદ હક તઆલા શાનુહૂને કુરઆન પાકમેં તા’રીફકે મૌકેપર ફરમાયા:

وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى ‎﴿١٧﴾‏ الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّىٰ ‎﴿١٨﴾‏ وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُ مِن نِّعْمَةٍ تُجْزَىٰ ‎﴿١٩﴾‏ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَىٰ ‎﴿٢٠﴾‏ وَلَسَوْفَ يَرْضَىٰ ‎﴿٢١﴾‏

ઔર ઉસ (આગસે) વો શખ્સ દૂર રખા જાએગા, જો બડા પરહેઝગાર હૈ, જો અપના માલ ઇસ ગરઝસે (અલ્લાહ કે રાસ્તે મેં) દેતા હૈ કે પાક હો જાએ ઔર બ-જુઝ અપને આલીશાન પરવરદિગારકી રઝા-જૂઇકે (કોઇ ઔર ઉસકી ગર્ઝ નહીં ઔર) કિસીકા ઉસકે ઝિમ્મે કોઈ એહસાન ન થા કે ઉસકા બદલા ઉતારના મકસૂદ હો.

ઇસમેં નિહાયત હી મુબાલગા ઇખ્લાસકા હૈ, કયૂંકે કિસી કે એહસાનકા બદલા ઉતારના ભી મતલૂબ ઔર મન્દૂબ હૈ, મગર ફ્ઝીલતમેં એહસાન ઇબ્તિદાઈકે બરાબર નહીં. (બયાનુલ કુર્આન)

ઇબ્ને જૌઝી રહ઼િમહુલ્લાહ કેહતે હૈં કે હઝરત અબૂબકર સિદ્દીક (રદી.) કી શાનમેં નાઝિલ હુઈ.

હઝરત અબૂ હુરૈરહ (રદી.) હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કા ઇર્શાદ નકલ કરતે હૈં કે મુજે કિસીકે માલને ઈતના નફા નહીં દિયા જિતના કે અબૂ-બક્ર કે માલને દિયા. હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કા યહ ઈર્શાદ સુનકર હઝરત અબૂ-બક્ર (રદી.) રોને લગે ઔર અર્ઝ કિયા: યા રસૂલુલ્લાહ! ક્યા મૈં ઔર મેરા માલ આપકે સિવા કિસી ઔર કા હૈ.

હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કા યહ ઇર્શાદ બહોતસે સહાબા-એ-કિરામ (રદી.) સે બહોત-સી રિવાયતમેં નકલ કિયા ગયા.

સઈદ બિન મુસૈયિબ રહ઼િમહુલ્લાહ કી રિવાયતમેં ઇસકે બાદ યહ ભી હૈ કે હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ હઝરત અબૂ-બક્ર (રદી.) કે માલમેં ઇસી તરહ તસર્રુફ ફરમાતે થે, જિસ તરહ અપને માલમેં ફરમાતે થે.

હઝરત ઉર્વહ રહ઼િમહુલ્લાહ કેહતે હૈં કે જબ હઝરત અબૂ-બક્ર સિદ્દીક (રદી.) મુસલમાન હુએ તો ઉનકે પાસ ચાલીસ હઝાર દિરમ થે, જો સબ હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કે ઉપર ખર્ચ કર દિએ. (યાની હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કી ખુશનૂદીમેં)

એક ઔર હદીસમેં હૈ કે ઇસ્લામ લાનેકે વકત ચાલીસ હઝાર દિરમ થે ઔર હિજરતકે વકત પાંચ હઝાર રેહ ગએ થે. યે સારી રકમ ગુલામોંકે આઝાદ કરનેમેં (જિનકો ઇસ્લામ લાનેકે જુર્મમેં અઝાબ દિયા જાતા થા) ઔર ઇસ્લામકે દૂસરે કામો મેં ખર્ચ કિયે ગએ. (તારીખુલ-ખુલફા)

હઝરત અબ્દુલ્લાહ બિન ઝુબૈર (રદી.) કેહતે હૈં કે હઝરત અબૂ-બક્ર સિદ્દીક (રદી.) ઝઇફ-ઝઇફ ગુલામોકો ખરીદકર આઝાદ કિયા કરતે થે. ઈનકે વાલિદ અબૂ કુહાફાને કરમાયા કે અગર તુમ્હેં ગુલામ હી આઝાદ કરને હૈં તો કવી-કવી ગુલાર્મોકો ખરીદકર આઝાદ કિયા કરો કે વો તુમ્હારી મદદ ભી કર સકેં, વકત પર કામ ભી આ સકેં. હઝરત અબૂ-બક્ર (રદી.) ને ફરમાયા કે (મૈં અપને લિએ આઝાદ નહીં કરતા) મેં તો મહઝ અલ્લાહ તઆલાકી ખુશનૂદીકે લિએ આઝાદ કરતા હું.

ઔર હક તઆલા શાનુહૂકે યહાં ઝઇફ, કમઝોરકી મદદકા જિતના અજર હૈ, વો ક઼વીકી મદદસે બહુત ઝિયાદા હૈ.

એક ઔર હદીસમેં હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કા ઇર્શાદ હૈ કે કોઇ શખ્સ ઐસા નહીં હૈ જિસકા મુજપર એહસાન હો ઔર મૈંને ઉસકે એહસાનકા બદલા ન દે દિયા હો, મગર અબૂ-બક્ર (રદી.) કા એહસાન મેરે ઝિમ્મે હૈ (જિસકા બદલા મૈં નહીં દે સકા). હક તઆલા શાનુહૂ ખુદ હી કિયામતકે દિન ઉસકે એહસાનકા બદલા અતા ફરમાએંગે. મુજે કિસીકે માલને ઇતના નફા નહીં દિયા, જિતના અબુબકર (રદી.) કે માલને નફા દિયા. (દુર્રે મન્સુર)