ફઝાઇલે-આમાલ – ૨૨

ઝૈદ બિન હારિસા રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કા અપને બાપ કો ઇન્કાર કરના

ઝૈદ બિન હારિસા રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ઝમાના-એ-જાહેલિય્યત મેં અપની વાલિદા કે હમરાહ નનિહાલ જા રહે થે. બનૂ-કૈસ ને કાફલે કો લૂટા, જીસમેં ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ભી થે. ઉનકો મક્કા કે બઝારમેં લાકર બેચા.

હકીમ બિન હિઝામ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ને અપની ફૂફી હઝરત ખ઼દીજા રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હા કે લિએ ઉન્કો ખરીદ લિયા. જબ હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કા નિકાહ હઝરત ખ઼દીજા રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હા સે હો ગયા તો ઉન્હોંને ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કો હુઝૂરે-અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કી ખિદમત મેં હદિયે કે તૌર પર પેશ કર દિયા.

ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કે વાલિદ કો ઉન્કે ફિરાક કા બહુત સદમા થા ઔર હોના હી ચાહિએ થા કે ઔલાદ કી મુહબ્બત ફિતરી ચીઝ હૈ વો ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કે ફિરાકમેં રોતે ઔર અશ્આર પઢતે ફિરા કરતે થે.

અક્સર જો અશ્આર પઢતે ઉન્કા મુખ્તસર તર્જુમા યહ હૈ કેઃ-

“મૈં ઝૈદ કી યાદમેં રોતા હૂં ઔર મૈં યહ ભી નહીં જાનતા કે વો ઝિંદા હૈ તાકે ઉસ્કી ઉમ્મીદ કી જાએ યા મોતને ઉસકો નિમ્ટા દિયા.

ખુદાકી કસમ! મુજે યહ ભી માલૂમ નહીં કે તુજે ઐ ઝૈદ! નરમ ઝમીનને હલાક કિયા યા કિસી પહાડને હલાક કિયા.

કાશ, મુજે યહ માલૂમ હો જાતા કે ઉમ્ર ભરમેં કભી ભી વાપસ આએગા યા નહીં. સારી દુન્યામેં મેરી ઈન્તિહાઈ ગરઝ તેરી વાપસી હૈ.

જબ આફતાબ તુલૂઅ હોતા હૈ, જબભી મુજે ઝૈદ હી યાદ આતા હૈ ઔર જબ બારિશ હોને કો હોતી હૈ, જબભી ઉસ્કી યાદ મુજે સતાતી હે.

ઔર જબ હવા ચલતી હૈ તો વો ભી ઉસ્કી યાદકો ભડકાતી હૈં. હાય મેરા ગમ ઓર મેરી ફિકર કિસ કદર તવીલ હો ગઈ.

મૈં ઉસકી તલાશ ઔર કોશિશ મેં સારી દુન્યામેં ઊંટકી તેઝ રફતારી કો કામમેં લાઉંગા, ઔર દુન્યાકા ચક્કર લગાનેસે નહીં ઉકતાઉંગા.

ઉંટ ચલનેસે ઉકતા જાએં, તો ઉકતા જાએં મગર મૈં નહીં ઉકતાઉંગા. અપની સારી ઝિંદગી ઇસી મેં ગુઝાર દૂંગા.

હાં! મેરી મોત હી આ ગઈ તો ખૈર, મોત તો હર ચીઝકો ફના કર દેને વાલી હૈ. આદમી, ખ્વાહ કિતની હી ઉમ્મીદેં લગાએ. મગર મૈં અપને બાદ ફલાં-ફલાં રિશ્તેદારોં ઔર આલ, ઔલાદકો વસીય્યત કર જાઉંગા કે વો ભી ઈસી તરહ ઝૈદ કો ઢૂંઢતે રહેં.”

ગરઝ યહ અશ્આર પઢતે થે ઔર રોતે હુએ ઢૂંઢતે ફિરા કરતે થે.

ઇત્તિફાક સે ઉનકી કૌમ કે ચંદ લોગોંકા હજકો જાના હુવા ઔર ઉન્હોંને ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કો પહચાના. બાપકા હાલ સુનાયા. શેર સુનાએ ઔર ઉન્કી યાદ ઔર જુદાઈ કી દાસ્તાન સુનાઈ.

હઝરત ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ને ઉન્કે સાથ તીન શેર કહકર ભેજે, જિન્કા મતલબ યહ થા કે

મૈં યહાં મકકેમેં હૂં, ખૈરિયત સે હૂં, તુમ ગમ ઔર સદમા ન કરો.

મૈં બડે કરીમ લોગોંકી ગુલામીમેં હૂં.

ઉન લોગોંને જાકર ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કી ખૈર-ખબર ઉન્કે બાપકો સુનાઈ ઔર વો અશ્આર સુનાએ, જો હઝરત ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ને કહ કર ભેજે થે ઔર પતા બતાયા.

હઝરત ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કે બાપ ઔર ચચા ફિદયેકી રકમ લેકર ઉનકો ગુલામી સે છુડાને કી નિય્યત સે મક્કા-મુકર્રમા પહુંચે. તહકીક કી. પતા ચલાયા. હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કી ખિદમતમેં પહુંચે. અર્ઝ કિયા:

ઐ હાશિમકી ઔલાદ ઔર અપની કૌમકે સરદાર! તુમ લોગ હ઼રમ કે રહને વાલે હો ઔર અલ્લાહ કે ઘરકે પડોશી. તુમ ખૂદ કેદીયોં કો રિહા કરાતે હો, ભૂકો કો ખાના દેતે હો. હમ અપને બેટેકી તલબમેં તુમ્હારે પાસ પહુંચે હૈં. હમ પર એહસાન કરો ઔર કરમ ફરમાઓ ઔર ફિદયા કુબૂલ કર લો ઔર ઉસકો રિહા કર દો; બલ્કે જો ફિદયા હો, ઉસ સે ઝિયાદા લે લો.

હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને ફર્માયા: ક્યા બાત હૈ? અર્ઝ કિયા: ઝૈદ કી તલબમેં હમ લોગ આએ હૈં. હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને ઇર્શાદ ફર્માયા: બસ ઇતની સી બાત હૈ? અર્ઝ કિયા કે હુઝૂર! બસ યહી ગરઝ હૈ.

આપ સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને ફર્માયા કે ઉસ્કો બુલા લો ઔર ઉસ સે પૂછ લો અગર વો તુમ્હારે સાથ જાના ચાહે તો બગૈર ફિદયા હી વો તુમ્હારી નઝર હૈ, ઔર અગર ન જાના ચાહે તો મૈં એસે શખ્સ પર જબર નહીં કર સકતા જો ખુદ ન જાના ચાહે. ઉન્હોંને અર્ઝ કિયા: આપને ઈસ્તિહ઼્કાક સે ભી ઝિયાદા એહસાન ફરમાયા. યહ બાત ખુશી સે મંઝૂર હૈ.

હઝરત ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ બુલાએ ગએ. આપ સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને ફર્માયા કે તુમ ઈનકો પહચાનતે હો? અર્ઝ કિયા: જી હાં! પહચાનતા હૂં, યે મેરે બાપ હૈં ઔર યે મેરે ચચા.

હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને ફર્માયા: મેરા હાલભી તુમ્હેં માલૂમ હૈ, અબ તુમ્હેં ઈખ્તિયાર હૈ કે મેરે પાસ રહના ચાહો તો મેરે પાસ રહો. ઉન્કે સાથ જાના ચાહો, તો ઈજાઝત હૈ.

હઝરત ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ને અર્ઝ કિયા કે હુઝૂર! (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ) મૈં આપકે મુકાબલે મેં ભલા કીસકો પસંદ કર સકતા હૂં? આપ મેરે લિએ બાપકી જગહ ભી હૈં ઔર ચચાકી જગહ ભી.

ઉન દોનોં બાપ-ચચા ને કહા કે ઝૈદ! ગુલામી કો આઝાદી પર તર્જીહ દેતે હો ઓર બાપ-ચચા ઔર સબ ઘર વાલોંકે મુકાબલેમેં ગુલામ રહનેકો પસંદ કરતે હો.

ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ને કહા કે હાં, મૈંને ઈનમેં (હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ કી તરફ ઈશારા કરકે) ઐસી બાત દેખી હૈ, જિસકે મુકાબલેમેં કિસી ચીઝ કો પસંદ નહીં કર સકતા.

હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વ-સલ્લમ ને જબ યહ જવાબ સુના તો ઉનકો ગોદમેં લે લિયા. ઔર ફર્માયા કે મૈંને ઇસકો અપના બેટા બના લિયા. ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ કે બાપ ઔર ચચા ભી યહ મન્ઝર દેખકર નિહાયત ખુશ હુએ. ઔર ખુશીસે ઉનકો છોડકર ચલે ગએ.

હઝરત ઝૈદ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુ ઉસ વક્ત બચ્ચે થે, બચપનકી હાલતમેં સારે ઘરકો, અઝીઝો-અકારીબ કો ગુલામી પર કુર્બાન કર દેના જિસ મુહબ્બત કા પતા દેતા હૈ, વો ઝાહિર હે.