ફઝાઇલે-સદકાત – ૯

‘ઉલમા-એ-આખિરત કી બારહ નિશાનિયાં

ચૌથી અલામત:

ચૌથી અલામત આખિરતકે ઉલમા કી યહ હૈ કે ખાને-પીને કી ઔર લિબાસ કી ઉમ્દગિયોં ઔર બેહતરાઈયોં કી તરફ મુતવજ્જહ ન હો, બલ્કે ઈન ચીઝોં મેં દરમિયાની રફતાર ઈખ્તિયાર કરે ઔર બુઝુર્ગો કે તર્ઝ (તરીકે) કો ઈખ્તિયાર કરે. ઈન ચીઝોં મેં જિતના કમી કી તરફ ઉસકા મૈલાન બઢેગા, અલ્લાહ તઆલા શાનુહૂ સે ઉતના હી ઉસકા કુર્બ (નઝદીકી) બઢતા જાએગા ઔર ઉલમા-એ-આખિરતમેં ઉતના હી ઉસકા દરજા બુલંદ હોતા જાએગા.

ઇન્હીં શેખ હ઼ાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ કા એક અજીબ કિસ્સા, જિસકો શેખ અબૂ-અબ્દુલ્લાહ ખવાસ રહ઼િમહુલ્લાહ, જો શેખ હ઼ાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ કે શાગિર્દોમેં હૈં, નકલ કરતે હૈં.

વો કહતે હૈં કે મૈં એક મર્તબા હ઼ઝરત શેખ હ઼ાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ કે સાથ મૌઝા-એ-રય (રય નામી એક જગહ), જો એક જગહકા નામ હૈ, ગયા. તીનસો બીસ આદમી હમારે સાથ થે. હમ હજ કે ઈરાદે સે જા રહે થે. સબ મુતવક્કિલીન કી જમાત થી, ઈન લોગોં કે પાસ તોશા (સફર કા ખાના), સામાન વગૈરહ કુછ ન થા.

રયમેં એક મામૂલી ખુશ્ક મિઝાજ તાજિર પર હમારા ગુઝર હુઆ, ઉસને સારે કાફિલે કી દાવત કર દી ઔર હમારી એક રાત કી મેહમાની કી, દૂસરે દિન સુબ્હકો વો મેઝબાન હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ સે કહને લગા કે યહાં એક આલિમ બીમાર હૈ, મુજે ઉનકી ઈયાદત કો ઈસ વકત જાના હૈ. અગર આપકી રગ્બત (ચાહત) હો તો આપ ભી હો ચલેં. હઝરત હ઼ાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ ને ફરમાયા કે બીમાર કી ઈયાદત તો સવાબ હૈ ઔર આલિમ કી તો ઝિયારત ભી ઈબાદત હૈ, મૈં ઝરૂર તુમ્હારે સાથ ચલૂંગા.

યે બીમાર આલિમ ઉસ મૌઝે (જગહ) કે કાઝી શેખ મુહમ્મદ બિન મુકાતિલ રહ઼િમહુલ્લાહ થે, જબ ઉનકે મકાન પર પહોંચે તો હઝરત હ઼ાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ સૌચ મેં પડ ગએ કે અલ્લાહુ અકબર! એક આલિમ કા મકાન ઔર ઐસા ઉંચા મહલ. ગર્ઝ હમને હાઝિરી કી ઈજાઝત મંગાઈ ઔર જબ અન્દર દાખિલ હુએ તો વો અન્દર સે ભી નિહાયત ખુશનુમા, નિહાયત વસીઅ (બડા), પાકીઝા, જગહ જગહ પર પર્દે લટક રહે. હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ ઈન સબ ચીઝોંકો દેખ રહે થે ઔર સોચમેં પડે હુએ થે.

ઈતનેમેં હમ કાઝી સાહબકે કરીબ પહોંચે તો વો એક નિહાયત નરમ બિસ્તર પર આરામ કર રહે થે, એક ગુલામ ઉનકે સિરહાને પંખા જહ્લ રહે થે. વો તાજિર તો સલામ કરકે ઉનકે પાસ બૈઠ ગએ ઔર મિઝાજ પુર્સી કી. હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ ખડે રહે. કાઝી સાહબને ઉનકો ભી બૈઠનેકા ઈશારા કિયા. ઉન્હોંને બૈઠનેસે ઈન્કાર કર દિયા.

કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ ને પૂછા, આપકો કુછ કહના હૈ? ઉન્હોંને ફરમાયા: હાં, એક મસઅલા દર્યાફત કરના હૈ. કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ ને ફરમાયા, કહો. ઉન્હોંને કહા કે આપ બૈઠ જાએં (ગુલામોં ને કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ કો સહારા દેકર ઉઠાયા કે ખુદ ઉઠના મુશ્કિલ થા) વો બૈઠ ગએ.

હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ ને પૂછા કે આપને ઈલ્મ કિસ્સે હાસિલ કિયા? ઉન્હોંને ફરમાયા: મો’તબર ઉલમાસે. ઉન્હોંને પૂછા કે ઉન ઉલમાને કિસ સે સીખા થા? કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ ને ફરમાયા કે ઉન્હોંને હઝરાત સહાબા-એ-કિરામ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુમ અજમઈન સે. હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ ને પૂછા કે સહાબા-એ-કિરામ રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુમ ને કિસ સે સીખા થા? કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ: હુઝૂરે-અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ સે. હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ: હુઝૂરે-અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ ને કિસ સે સીખા થા? કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ: હઝરત જિબ્રઈલ અલૈહિસ્સલામ સે. હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ: હઝરત જિબ્રઈલ અલૈહિસ્સલામ ને કિસ સે સીખા થા? કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ: અલ્લાહ તઆલા શાનુહૂ સે.

હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ ને ફરમાયા કે જો ઈલ્મ હઝરત જિબ્રઈલ અલૈહિસ્સલામ ને હક તઆલા શાનુહૂ સે લેકર હુઝૂરે સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ તક પહોંચાયા ઔર હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ ને સહાબા રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુમ કો અતા ફરમાયા, ઔર સહાબા રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુમ ને મો’તબર ઉલમા કો ઔર ઉનકે ઝરિએ સે આપ તક પહુંચા. ઉસમેં કહીં યહ ભી વારિદ હૈ કે જીસ શખ્સ કા જિસ કદર મકાન ઊંચા ઔર બડા હોગા, ઉસકા ઉતના હી દરજા અલ્લાહ જલ્લ શાનુહૂ કે યહાં ભી ઝિયાદા હોગા.

કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ ને ફરમાયા કે નહીં. યહ ઉસ ઈલ્મમેં નહીં આયા.

હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ ને ફરમાયા: અગર યહ નહીં આયા તો ફિર ઉસ ઈલ્મમેં કયા આયા હૈ?

કાઝી સાહબ રહ઼િમહુલ્લાહ ને ફરમાયા કે ઉસમેં યહ આયા હૈ કે જો શખ્સ દનિયાસે બેરગ્બત હો, આખિરતમેં રગ્બત રખતા હો, કુકરા કો મહબૂબ રખતા હો, અપની આખિરત કે લીએ અલ્લાહ કે યહાં ઝખીરા ભેજતા રેહતા હો, વો શપ્સ હક તઆલા શાનુહૂ કે યહાં સાહિબે-મર્તબા હૈ.

હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ ને ફરમાયા કે ફિર આપને કિસકા ઇત્તિબા ઔર પૈરવી કી? હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ કી, હુઝર સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ કે સહાબા (રદ઼િય અલ્લાહુ અન્હુમ) કી, મુત્તકી ઉલમા કી યા ફિરઔન ઔર નમરૂદ કી? અય બુરે આલિમો! તુમ જૈસોકો જાહિલ દુનિયાદાર જો દુનિયાકે ઉપર ઔંધે ગિરનેવાલે હૈં, દેખકર યહ કહતે હૈં કે જબ આલિમોંકા યહ હાલ હૈ તો હમ તો ઉનસે ઝિયાદા બુરે હોંગે હી.

યહ કહકર હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ તો વાપસ ચલે ગએ ઐર કાઝી સાહબ કે મર્ઝમેં (બિમારી મેં) ઈસ ગુફતગૂ ઔર નસીહતકી વજહસે ઔર ભી ઝિયાદા ઈઝાફા હો ગયા.

લોગોમેં ઈસકા ચર્ચા હુઆ તો કિસીને હઝરત હાતિમ રહ઼િમહુલ્લાહ સે કહા કે તનાકસી (રહ઼િમહુલ્લાહ) જો કઝ્વીનમેં રહતે હૈં, (કઝ્વીન રય સે સત્તાઈસ ફર્સખ યાની ઈક્યાસી મીલ હૈ) વો ઈનસે ભી ઝિયાદા રઈસાના શાનસે રેહતે હૈં. (પેજ-નંબર 436-437)