ફઝાઇલે-સદકાત – ૫

અપને આમાલ કો હકીર સમજના

સદકા દેને કે બારેમેં એક અદબ યહ હૈ કે અપને સદકેકો હકીર સમઝે. ઉસકો બડી ચીઝ સમજનેસે ‘ઉજ્બ (ખુદ પસંદી) પૈદા હોનેકા અન્દેશા હૈ, જો બડી હલાકતકી ચીઝ હૈ ઔર નેક-આમાલકો બરબાદ કરનેવાલી હૈ.

હક તઆલા શાનુહૂને ભી કુરઆન-પાકમેં ત’અન (طعن) કે તૌર પર ઇસકો ઝિકર ફરમાયા હૈ; ચુનાંચે ઇર્શાદ હૈ:

وَيَوْمَ حُنَيْنٍ ۙ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرِينَ ‎﴿٢٥﴾‏ ثُمَّ أَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا

ઔર હુનૈનકે દિન (ભી તુમકો ગલ્બા દિયા થા) જબ કે (યહ કિસ્સા પેશ આયા થા કે) તુમકો અપને મજમેકી કસરતસે ધમંડ પૈદા હો ગયા થા, ફિર વો કસરત તુમ્હારે કુછ કામ ન આઈ ઔર (કુફ્ફારકે તીર બરસાનેસે તુમ્હેં ઇસ કદર પરેશાની હુઈ કે) ઝમીન અપની વુસ્અતકે બાવજૂદ તુમ પર તંગ હો ગઈ, ફિર તુમ (મૈદાને જંગસે) મુંહ ફેરકર ભાગ ગએ. ઉસકે બાદ અલ્લાહ જલ્લ શાનુહૂને અપને રસૂલ ઔર મો’મિનીન પર તસલ્લી નાઝિલ ફરમાઈ ઔર ઐસે લશ્કર (ફરિશ્તોંકે) તુમ્હારી મદદકે લિએ ભેજે, જિનકો તુમને નહીં દેખા.

ઇસકા કિસ્સા કુતુબે અહાદીસમેં મશહૂર હૈ. કસરતસે રિવાયાત ઇસ કિસ્સેકે બારેમેં વારિદ હુઈ હૈં, જિનકા ખુલાસા યહ હૈ કે રમઝાનુલ મુબારક સન. ૮ હિ મેં, જબકે હુઝૂરે અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલયહિ વ-સલ્લમ ને મકકા મુકર્રમાકો ફતહ ફરમા લિયા, તો કબીલએ-હવાઝિન ઔર સફીક પર હમલેકે લિએ રમઝાન હીમેં તશરીફ લે ગએ.

ચૂંકે મુસલમાનોંકી જમ’ઇય્યત ઉસ વકત પેહલે ગઝવાતકે લિહાઝસે બહોત ઝયાદા હો ગઈ થી, તો ઉનમેં અપની કસરત પર ‘ઉજ્બ (ગુમાન) પૈદા હુવા કે હમ ઇતને ઝિયાદહ હૈં કે મગ્લૂબ (હાર) નહીં હો સકતે. ઇસી બિના પર કે હક તઆલા શાનુહૂ કો ઘમંડ ઔર ‘ઉજ્બ બહોત ના-પસન્દ હૈ, ઈખ્તિદામેં મુસલમાનોંકો શિકસ્ત હુઇ, જિસકી તરફ આયતે બાલામેં (ઉપર વાલી આયત મેં) ઇશારા હૈ કે તુમકો અપને મજમેકી કસરત પર ધમંડ પૈદા હુઆ, લેકિન મજમેકી કસરત તુમ્હારે કુછ ભી કામ ન આઇ.

હઝરત ‘ઉર્વહ રહિમહુલ્લાહ ફરમાતે હૈં કે જબ અલ્લાહકે પાક રસૂલ ને મકકા-મુકર્રમા ફતહ કર લિયા તો કબીલા હવાઝિન ઔર સકીફ કે લોગ ચઢાઈ કરકે આએ ઔર મૌઝા હુનૈનમેં વો લોગ જમા હો ગએ.
(મૌઝા હુનૈનમેં= હુનૈન કે મકામ પર , જગાહ મેં)

હઝરત હસન ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ સે નકલ કિયા ગયા કે જબ મકકા વાલે ભી ફતહકે બાદ મદીનેવાલોંકે સાથ જમા હો ગએ, તો વો લોગ કેહને લગે કે વલ્લાહ! (અલ્લાહ કી કસમ) અબ હમ ઈકઢે હોકર હુનૈનવાલોંસે મુકાબલા કરેંગે. હુઝૂરે અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલયહિ વ-સલ્લમ કો ઉન લોર્ગોકી યેહ ઘમંડકી બાત ગિરાં ગુઝરી ઔર ના-પસન્દ હુઈ.

ગરઝ ‘ઉજ્બકી વજહસે યે પરેશાની પેશ આઈ. ઉલમાને લિખ્ખા હૈ કે નેકી જિતની ભી અપની નિગાહમેં કમ સમજી જાએગી, ઉતનીહી અલ્લાહ તઆલાકે યહાં બડી સમઝી જાએગી ઔર ગુનાહ જિતના ભી અપની નિગાહમેં બડા સમજા જાએગા, ઉતના હી અલ્લાહ તઆલાકે યહાં હલ્કા સૌર ક્મ સમજા જાએગા યા’ની હલ્કેસે ગુનાહકો ભી યહી સમજે કે મૈંને બહોત બડી ‘હમાકત કી, હરગિઝ ન કરના ચાહિએ થા. કિસી, ગુનાહકો ભી યહ ન સમજે કે ચલો, ઇસમેં કયા હો ગયા. (ફઝાઇલે-સદકાત, પેજ નંબર; ૨૬૬, ૨૬૭)