હઝરત ખબ્બાબ બિન અર્ત ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ કી તકલીફેં
હઝરત ખબ્બાબ બિન અર્ત ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ ભી ઉન્હીં મુબારક હસ્તીયોંમે હૈં, જીન્હોંને ઈમ્તિહાન કે લિયે અપને આપકો પેશ કિયા થા ઔર અલ્લાહકે રાસ્તેમેં સખ્તસે સખ્ત તકલીફેં, બરદાશ્ત કીં, શુરુમેં પાંચ, છે આદમીઓં કે બાદ મુસલમાન હો ગએ થે. ઈસ લીયે બહોત ઝમાને તક તકલીફેં ઉઠાઈ. લોહેકી ઝિરહ પહેના કર ઈનકો ધૂપમેં ડાલ દિયા જાતા, જિસ સે ગરમી ઓર તપિશકી વજહસે પસીનોં પર પસીને બેહતે રેહતે થે. અકસર અવકાત બિલ્કુલ સીધા ગરમ રેત પર લિટા દિયા જાતા. જિસ કી વજહસે કમર કા ગોશ્ત તક ગલ કર ગિર ગયા થા.
યે એક ઔરત કે ગુલામ થે. ઉસકો ખબર પહોંચી કે યે હુઝુરે અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ સે મિલતે હેં, તો ઉસકી સઝામેં લોહેકો ગરમ કરકે ઉનકે સરકો ઉસસે દાગ દેતી થી.
હઝરત ઉમર ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ ને એક મરતબા અરસેકે બાદ અપને ઝમાન-એ-ખિલાફતમેં હઝરત ખબ્બાબ ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ સે ઉન તકાલીફકી તફસીલ પુછી જો ઉનકો પહોંચાઈ ગઈં. ઉન્હોંને અર્ઝ કિયા કે મેરી કમર દેખેં, હઝરત ઉમર ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ ને કમર દેખકર ફરમાયા કે ઐસી કમર તો કીસી કી દેખી હી નહીં. ઉન્હોંને અર્ઝ કિયા કે મૂજે આગ કે અંગારોં પર ડાલ કર ઘસીટા ગયા. મેરી કમર કી ચરબી ઔર ખૂન સે વોહ આગ બુ’જી.
ઈન હાલાત કે બાવજૂદ જબ ઈસ્લામક તરક્કી હૂઈ ઓર ફુતૂહાતકા દરવાઝા ખુલા, તો ઇસ પર રોયા કરતે થે કે ખુદા ન ખાસ્તા હમારી તકાલીફ કા બદલા કહીં દુનિયા હી મેં તો નહીં મિલ ગયા.
હઝરત ખબ્બાબ ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ કેહતે હૈં કે એક મરતબા હુઝુરે અકદસ સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ ને ખિલાફે-આદત બહોત હી લંબી નમાઝ પળ્હી. સહાબા ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હુમ ને ઈસ કે મુતઅલ્લિક અર્ઝ કિયા, તો હુઝૂર સલ્લલ્લાહુ અલૈહી વ-સલ્લમ ને ઈરશાદ ફરમાયા કે યહ રગબત ઔર ડરકી નમાઝ થી. મૈંને અલ્લાહ તઆલાસે તીન દુઆએં કી થી, દો ઉનમેં સે કુબૂલ હુઈ ઔર એક કો ઈન્કાર ફરમા દિયા. મૈંને યહ દુઆ કી કે મેરી સારી ઉમ્મત કહત સે હલાક ન હો જાએ. યે કુબૂલ હો ગઈ. દૂસરી યે દુઆ કે ઈનપર કોઈ ઐસા દુશ્મન મૂસલ્લત ન હો જો ઈન્કો બિલ્કુલ મિટા દે. યે ભી કુબુલ હો ગઈ. તીસરી યે દુઆ કે ઈનમેં આપસમેં લળાઈ ઝગળે ન હોં, યે બાત મંઝૂર નહીં હુઈ.
હઝરત ખબ્બાબ ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ કા ઇન્તિકાલ સન ૨૭ હિજરીમેં હુવા ઔર કૂફેમેં સબસે પેહલે સહાબી યહી દફન હુએ. ઇનકે ઈન્તેકાલકે બાદ હઝરત અલી કર્રમલ્લાહુ વજ્હહુ કા ગુઝર ઉન્કી કબર પર હુવા, તો ઈરશાદ ફરમાયા: અલ્લાહ! ખબ્બાબ (ર’દિયલ્લાહુ ‘અન્હૂ) પર રહમ ફરમાએ. અપની રગબતસે મુસલમાન હુવા ઔર ખુશીસે હિજરતકી ઔર જિહાદમેં ઝિંદગી ગુઝાર દી ઔર મુસીબતેં બરદાસશ્ત કીં. મુબારક હૈ વોહ શખ્સ જો કયામત કો યાદ રખે ઔર હિસાબ કિતાબકી તૈયારી કરે ઔર ગુઝારે કે કાબિલ માલ પર કનાઅત કરે. ઓર અપને મૌલાકો રાઝી કર લે.
ફાયદા: હકીક્તમેં મૌલાકો રાઝી કર લેના ઈનહી લોગોંકા હિસ્સા થા કે ઉનકી ઝિંદગીકા હર કામ મૌલા હી કી રઝાકે વાસ્તે થા. (ફઝાઇલે-આમાલ, હિકાયતે સહાબા, પેજ ૧૬ – ૧૭)